Frits Slicht
Onlangs schreef Ido Abrams een mooi verhaal waarin de spatsie en de jodenkoek een rol speelden. Het verhaal is te lezen via: Promotie Geheugen van Oost .
Onduidelijk is waar beide namen vandaan komen. In het bijzonder de ouderen onder ons kennen het woord spatsie als zijnde een ijsje, maar dan wel een bijzonder ijsje. De spatsie bestaat uit twee koekjes met daartussen het ijs, vanille ijs. De naam komt tegenwoordig niet veel meer voor of het moet in de betekenis van gekheid of kapsones zijn.
Misschien heeft de naam voor dit ijsje wel te maken met de prijs voor het ijsje. De mensen die ik heb gesproken, die allemaal hun verleden in de jaren dertig hebben, zeggen dat zij dit ijsje meestal niet kochten. Niet omdat ze het niet lekker zouden vinden, maar eenvoudig vanwege de prijs. Omdat het ijs tussen twee koeken zat, werd de prijs te hoog. Alleen mensen met ‘kapsones’ (mijn interpretatie) konden zich een dergelijke aanschaf veroorloven. Mogelijk dat daarom de naam spatsie aan dit heerlijke ijsje werd gegeven.
Ik heb driftig gezocht op internet naar mogelijke andere verklaringen, maar niets gevonden dat ook maar enigszins een betrouwbare verklaring dichterbij brengt.
Opvallend genoeg heb ik wel een aantal advertenties gevonden die verwijzen naar de spatsie. De spatsie of spatsje is dan het equivalent van een koekje, zelfs van ‘een jodekoekje’. En dat brengt ons eigenlijk bij een groter mysterie. Dat mysterie is de achtergrond van de jodenkoek.
Lees daarvoor: Jodenkoek, herkomst onbekend?
